زمانی که مرافعه و اختلافی میان افراد پیش می‌آید، افراد ابتدا بحث و اختلاف خود را به داوری و سپس به دادگاه مطرح می‌کنند. در قانون آیین دادرسی مدنی ایران به موضوع داوری اشاره شده است و به جهت حفظ نهاد خانواده و ایجاد صلح و سازشی که میان زوجین دارد اهمیت بسیار زیادی در امور جامعه به خصوص امورخانواده دارد.
با طرح از طرف مرد و زن یا یکی از آن‌ها، دادگاه در ابتدا نسبت به ارجاع زوج‌ها به داور اقدام نمی‌کند بلکه ابتدا قاضی برای حل و فصل اختلافات تلاش می‌کند و در صورتی که اختلافات با دخالت دادگاه برطرف نشد رسیدگی به دعوا از طریق ارجاع به داوری صورت می‌گیرد. بنابراین داوران در طلاق نماینده دادگاه در رفع اختلاف هستند و زمانی در دعوا مداخله می‌کنند که دادگاه در رفع اختلاف به نتیجه نرسیده باشد.
طبق ماده 27 قانون حمایت از خانواده 1391 در راستای جلوگیری از طلاق‌های بدون دلیل کافی و موجه و از روی عصبانیت و تصمیم ناگهانی زوجین قانون مقرر کرده است که در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش موضوع را به داوری ارجاع کند. دادگاه در این موارد باید با توجه به نظر داوران رای صادر و چنانچه آن را نپذیرد، نظریه داوران را با ذکر دلیل رد کند.
در مواردی که دادگاه زوجین را به امر داوری ارجاع می‌دهد هریک از زوجین مکلف هستند ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ یک نفر را به عنوان داور مشخص کنند، با ویژگی‌هایی نظیر مسلمان بودن، متأهل و داشتن حداقل 40 سال سن و آشنایی نسبی با مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی از شرایطی هستند که قانون برای داوری در طلاق در نظر گرفته است.
با طرح از طرف مرد و زن یا یکی از آن‌ها، دادگاه در ابتدا نسبت به ارجاع زوج‌ها به داور اقدام نمی‌کند بلکه ابتدا قاضی برای حل و فصل اختلافات تلاش می‌کند و در صورتی که اختلافات با دخالت دادگاه برطرف نشد رسیدگی به دعوا از طریق ارجاع به داوری صورت می‌گیرد. بنابراین داوران در طلاق نماینده دادگاه در رفع اختلاف هستند و زمانی در دعوا مداخله می‌کنند که دادگاه در رفع اختلاف به نتیجه نرسیده باشد.
طبق ماده 27 قانون حمایت از خانواده 1391 در راستای جلوگیری از طلاق‌های بدون دلیل کافی و موجه و از روی عصبانیت و تصمیم ناگهانی زوجین قانون مقرر کرده است که در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش موضوع را به داوری ارجاع کند. دادگاه در این موارد باید با توجه به نظر داوران رای صادر و چنانچه آن را نپذیرد، نظریه داوران را با ذکر دلیل رد کند.
در مواردی که دادگاه زوجین را به امر داوری ارجاع می‌دهد هریک از زوجین مکلف هستند ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ یک نفر را به عنوان داور مشخص کنند، با ویژگی‌هایی نظیر مسلمان بودن، متأهل و داشتن حداقل 40 سال سن و آشنایی نسبی با مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی از شرایطی هستند که قانون برای داوری در طلاق در نظر گرفته است.
ماده 28 قانون حمایت از خانواده:
پس از صدور قرار ارجاع امر به داوری هریک از زوجین مکلف هستند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ یک نفر از اقارب متأهل خود را که حداقل 30 سال داشته و آشنا به مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی باشد به عنوان داور به دادگاه معرفی کنند.
تبصره 1- محارم زوجه که همسرشان فوت کرده یا از هم جدا شده باشد، در صورت وجود سایر شرایط مذکور در این ماده به عنوان داور پذیرفته می‌شوند.
تبصره 2- در صورت نبود فرد واجد شرایط در بین اقارب یا عدم دسترسی به آن‌ها یا استنکاف آنان از پذیرش داوری هر یک از زوجین می‌توانند داور خود را از بین افراد واجد صلاحیت دیگر تعیین و معرفی کنند.
پس در صورت عدم وجود فرد واجد شرایط در خویشاوندان یا عدم دسترسی به آن‌ها یا نپذیرفتن امر داوری، هریک از زوجین می‌توانند داور خود را از بین افراد واجد صلاحیت دیگر تعیین و معرفی کنند. در صورت امتناع و خودداری زن و شوهر از معرفی داور یا عدم توانایی آن‌ها دادگاه خود یا به درخواست هریک از طرفین برای آن‌ها داور تعیین می‌کند.
پس از اینکه زن یا مرد داور مورد نظر خود را به دادگاه معرفی کردند و داور مورد تأیید دادگاه قرار گرفت، داور منتخب باید طی لایحه‌ای پذیرش داوری خود را به دادگاه اعلام کند و با تشکیل جلساتی با حضور زوجین در جهت رفع اختلافات پیش آمده و ایجاد سازش اقدامات لازم را انجام دهد و نتیجه حاصل شده را در مهلت مقرر شده به دادگاه اعلام کند.
در صورت کافی نبودن مهلت در نظر گرفته شده داور می‌تواند از دادگاه تقاضای تمدید مهلت کند و دادگاه در صورت تشخیص ضرورت آن مهلت را تمدید می‌کند. باید به این نکته نیز توجه کرد که عدم حضور زوجین یا یکی از آن‌ها در جلسات مانع تشکیل جلسه نیست و داوران باید به هر صورت موارد اختلاف را بررسی و در آخر نظر خود را در مهلت تعیین شده به دادگاه تقدیم کنند.
تبصره 1- محارم زوجه که همسرشان فوت کرده یا از هم جدا شده باشد، در صورت وجود سایر شرایط مذکور در این ماده به عنوان داور پذیرفته می‌شوند.
تبصره 2- در صورت نبود فرد واجد شرایط در بین اقارب یا عدم دسترسی به آن‌ها یا استنکاف آنان از پذیرش داوری هر یک از زوجین می‌توانند داور خود را از بین افراد واجد صلاحیت دیگر تعیین و معرفی کنند.
پس در صورت عدم وجود فرد واجد شرایط در خویشاوندان یا عدم دسترسی به آن‌ها یا نپذیرفتن امر داوری، هریک از زوجین می‌توانند داور خود را از بین افراد واجد صلاحیت دیگر تعیین و معرفی کنند. در صورت امتناع و خودداری زن و شوهر از معرفی داور یا عدم توانایی آن‌ها دادگاه خود یا به درخواست هریک از طرفین برای آن‌ها داور تعیین می‌کند.
پس از اینکه زن یا مرد داور مورد نظر خود را به دادگاه معرفی کردند و داور مورد تأیید دادگاه قرار گرفت، داور منتخب باید طی لایحه‌ای پذیرش داوری خود را به دادگاه اعلام کند و با تشکیل جلساتی با حضور زوجین در جهت رفع اختلافات پیش آمده و ایجاد سازش اقدامات لازم را انجام دهد و نتیجه حاصل شده را در مهلت مقرر شده به دادگاه اعلام کند.
در صورت کافی نبودن مهلت در نظر گرفته شده داور می‌تواند از دادگاه تقاضای تمدید مهلت کند و دادگاه در صورت تشخیص ضرورت آن مهلت را تمدید می‌کند. باید به این نکته نیز توجه کرد که عدم حضور زوجین یا یکی از آن‌ها در جلسات مانع تشکیل جلسه نیست و داوران باید به هر صورت موارد اختلاف را بررسی و در آخر نظر خود را در مهلت تعیین شده به دادگاه تقدیم کنند.